OSMANLI'DA MİLLİYETÇİLİK AKIMLARI VE İSYANLAR

MİLLİYETÇİLİK AKIMLARI VE SORUNLAR:
A)SIRP İSYANI:
 Osmanlı Devleti’ne karşı ilk ayaklananlar SIRPLAR’dır.
 Ayaklanma nedenleri:
1. Sırp topraklarının savaş alanı haline gelmesi.
2. Bazı yeniçeri ileri gelenlerinin halka kötü davranması.
3. Milliyetçilik düşüncesi ve Rus kışkırtması.
 Sırplar 1804 yılında KARA YORGİ liderliğinde ayaklandılar ve Belgrad’ı ele geçirdiler.
 1812 Bükreş antlaşmasına Ruslar Sırplara özerklik maddesi koydurmuştu.Ancak Sırplar tam bağımsızlık istediler.Bunun üzerine Osmanlı Kara Yorgi üzerine kuvvet gönderdi ve ayaklanma bastırıldı.
 Ancak Sırplar yeniden ayaklandı.Osmanlı,Rusların müdahalesine yol açmamak için Sırplara bazı haklar tanıdı.
 1829 EDİRNE ANTLAŞMASIYLA SIRPLAR İÇTE BAĞIMSIZ ;DIŞTA OSMANLI’YA BAĞLI DURUMA GELDİ.
 1878 BERLİN ANTLAŞMASI İLE TAM BAĞIMSIZLIĞINA KAVUŞTU.
B)YUNAN İSYANI:
 Yunanlılar,Küçük Kaynarca antlaşmasıyla rus bayrağı takarak karadenizde ticaret yapma imkanı buldu.Böylece Rumlar kısa sürede zenginleştiler.
 18. Yy.’dan itibaren rum şair ve tarihçiler yunanistanın bağımsızlığını işlemeye başladılar.
 Rumlar,osmalıya karşı isyan için ETNİK-İ ETERYA cemiyetini kurdu.Cemiyetin amacı,BİZANS İMPARATORLU’NU YENİDEN KURMAKTI.
 Rumlar ilk isyanı 1820’de Eflak’ta başladı ancak bastırıldı.İkinci isyan 1821’de Mora’da çıkardı.Bu isyanları papazlar yönetti.Bu isyan 1827’de bastırılabildi.
 İsyanın bastırılmasıyla İng.,Fr. Ve Ruslar işe karışarak Osmanlı’dan yunan bağımsızlığını istediler.Ancak kabul edilmedi.
 Bunun üzerine bu üç devlet,YUNANİSTAN’IN ÖZERK BİR PRENSLİK OLMASI ve TÜRKLER’İN YUNANİSTAN’DAN ÇIKARILMASI konusunda anlaştı ve donanmalarını moraya gönderdi.
 NAVARİN’DEKİ Osmanlı ve mısır donanmalarını yaktılar(1827)
 Bunun üzerine osm. Ruslara savaş açtı.(1828)Ancak osm. Savaşı kaybetti..bunun sonucunda 1829 YILINDA EDİRNE ANTLAŞMASI imzalandı.Buna göre:
1. Yunan bağımsız olacak.
2. Sırbistan’a özerklik verilecek.
3. Rus ticaret gemileri boğazlardan serbestçe geçebilecek.
4. Osm. Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek.
EDİRNE ANTLAŞMA KÜÇÜK KAYNARCA’DAN SONRAKİ EN AĞIR ANTLAŞMADIR.

C)BOĞAZLAR SORUNU:
 Osmanlı ile Rusya arasında imzalanan HÜNKAR İSKELESİ ANTLAŞMASI’nda geçen boğazlar maddesi boğazlar sorunun nedenidir.
 1841 ylılnda Hünkar iskelesi ant. Nın süresi doldu.Bu gelişmelerden sonra konu LONDRA KONFERANSI’NDA ele alındı.
 görüşmeye İNG,FR,RUSYA,AVUS.,PRUSYA VE OSM. Katıldı.
 Görüşmeler sonunda 1841 yılında LONDRA BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ imzalandı.Buna göre:
1. Boğazlar osm. Egemenliğinde olacak.
2. Barış zamanında boğazlar tüm savaş gemilerine kapalı olacak.

ÖNEMİ:
• Boğazlar,uluslar arası bir statü kazandı.
• Osm. Boğazlar üzerindeki egemenliğini kaybatti.
• Rusya elindeki avantajı kaybetti.